ÖRNEK OLAY YÖNTEMİ NEDİR?
Örnek
olay yöntemi, gerçek hayatta karşılaşılan problemlerin sınıf ortamında
çözülmesi yoluyla öğrenmenin sağlanmasıdır. Bu yöntem öğrencilere bir konuyu ya
da bir beceriyi kazandırmak ve o konuda uygulama yaptırmak amacıyla kullanılır.
Günlük hayatta karşılaşılan gerçek bir problemin çözümü için de kullanılabilir.
TEMEL ALDIĞI KURAMLAR
Öğrenci etkinliğine dayalı güdeleyici
bir öğretme yaklaşımı olan, öğrencinin öğrenme sürecine etkin olarak katıldığı,
buluş yoluyla öğrenme yaklaşımını temel alır. Kavrama düzeyinde ki davranışların
kazandırılmasında kullanılır.
AMACI
Bu tekniğin amacı toplumdaki farklı
görüşlere, farklı değerlere sahip insanların birbirleriyle konuşarak
farklılıklardan kaynaklanan problemleri çözmede kullanabilecekleri becerileri
kazandırmaktır.
ÖRNEK OLAY YÖNTEMİNDEN YARARLANIRKEN
DİKKAT EDİLECEKLER
· Örnek olay öğretmen tarafından sınıfa getirilebileceği
gibi, katılımcıların çevrelerinde yaptıkları gözlemler sonucunda da
düzenlenebilir.
·
Örnek olay sözel, resim, film gibi tekniklerle sınıfa
getirilebilir.
·
Bu yöntemin kullanılabileceği uygun bir problem durumu
belirlenmelidir. Olay sınıf önünde dramatizede edilebilir.
·
Örnek olaydaki temel problem ve ayrıntılar iyi tespit
edilmiş olmalıdır.
·
Tartışmalardan
çıkarılacak ilke ve sonuçlar ile üzerinde görüş birliği sağlanan öneriler yazı
tahtasına yazılmalıdır.
·
Olayların incelenmesinden çıkartılan ilke ve
sonuçlardan benzer olaylarda nasıl yararlanılabileceği tartışılarak açıklığa
kavuşturulmalıdır.
·
Örnek olayla ilgili öğrencilere ön bilgiler verilmeli.
·
Problemin ve örnek durumun sınıf içerisinde
uygulanması esnasında görev alacak öğrenciler ve bunların görevleri çok iyi bir
şekilde planlanmalı ve hazırlanmalı.
·
Her konu alanı ve içerikteki olay, uygulama ve
problemler örnek olay biçiminde sınıfa getirilebilir.
YARARLARI
· Burada problem çözme tekniklerini, işbirliği içinde
öğrenme, rol oynama gibi teknikleri de rahatlıkla kullanıp uygulama fırsatı
bulunur.
· Öğrenciler ders kitabı dışındaki içerik ve
materyallerden de yararlanma imkânı bulmuş olur.
· Öğrenci merkezli bir yöntemdir.
· Bağımsız düşünme, orijinal fikir üretme ve bunu ortaya
koyma ve tartışma özellikleri gelişir.
· Soyut düşünceler burada pratiğe, uygulamaya
dönüştürülür.
· Hemen hemen her alanda rahatlıkla uygulanabilecek ve
verimli öğretim sonuçları alınabilecek bir metottur.
· Örnek olay yöntemi izlendiğinde katılımcıların
çevrelerinde süre gelen olaylara duyarlılığı gelişebilir. Bir problemi çözmeyi,
analiz edip sonuca ulaşmayı öğrenirler.
· Öğrenciler belli bir sorunla ilgilendikleri için ilgi,
güdü ve dikkatleri genellikle yüksektir.
· Gruplarla da uygulanabileceği için birlikte çalışma
imkânı sağlar.
· Bildiklerini ya da kavradıklarını gerçek bir duruma
uygulama şansına sahip olurlar.
SAKINCALI YÖNLERİ
İncelenmesi düşünülen olaya tam olarak
uyan bir örnek olay yazmak çok güç olabilir
Örnek Olay Yönteminin sınırlılıklarının, yöntemin çok iyi planlanması gerekir. Kalabalık sınıflarda uygulanması zordur. Uzun zaman alır. Öğretmenin grup liderliği yapamayacağı durumlarda olayın ayrıntısını bilen bir lidere ihtiyaç duyulur.
Öğrencilerin bazıları bu tür etkinliklere katılmak istemeyebilir. Öğrenciler yeterli düzeyde bilgi, beceri ve ön bilgilere sahip değilse yöntemin öğrenme-öğretme hedeflerini gerçekleştirmesi mümkün değildir.
Yöntemin uygulanması esnasında bazı öğrenciler çekingen durabilir.
Sınıfı kontrol etmede, tartışmaları yönetmede ve değerlendirmede zorlukla karşılaşılabilir. Eğer örnek olay öğretmen tarafından hazırlanacak ya da yazılacaksa şu noktalara dikkat edilmeli:
Örnek olay gerçek mi?
Örnek Olay Yönteminin sınırlılıklarının, yöntemin çok iyi planlanması gerekir. Kalabalık sınıflarda uygulanması zordur. Uzun zaman alır. Öğretmenin grup liderliği yapamayacağı durumlarda olayın ayrıntısını bilen bir lidere ihtiyaç duyulur.
Öğrencilerin bazıları bu tür etkinliklere katılmak istemeyebilir. Öğrenciler yeterli düzeyde bilgi, beceri ve ön bilgilere sahip değilse yöntemin öğrenme-öğretme hedeflerini gerçekleştirmesi mümkün değildir.
Yöntemin uygulanması esnasında bazı öğrenciler çekingen durabilir.
Sınıfı kontrol etmede, tartışmaları yönetmede ve değerlendirmede zorlukla karşılaşılabilir. Eğer örnek olay öğretmen tarafından hazırlanacak ya da yazılacaksa şu noktalara dikkat edilmeli:
Örnek olay gerçek mi?
Örnek olay anlamlı mı?
Örnek olay orijinal mi?
Örnek olay kendi içerisinde mantıklı ve
bütünlük taşıyor mu?
Örnek olay öğrenme ilkelerine göre
düzenlenmiş mi?
Bununla birlikte örnek durumun dersin
hedef- davranışları ve konularla ilişkili olması önemlidir. Örnek olayın
incelemesi başlıca altı aşamada gerçekleştirilir.
1) Dersin hedef ve davranışlarına uygun bir konu seçilir.
2) Bilinçli ve etkili çalışmalarını sağlamak için yönteme ısındırma etkinlikleri eklenebilir.
3) Örnek olay ya anlatılır. Ya da rol alan öğrencilerin rolleri açık bir şekilde hazırlanır.
4) Konu ile ilgili tartışmalarını sağlayacak ipuçları ve sorular hazırlanır.
5) Örnek olay ve konular hakkında öğrencilerin görüşlerine yer verilir.
6) Son olarak öğrencilerle birlikte bir sonuca ulaşılarak örnek olay analiz edilmiş olur.
ÖRNEK: Emre, okuldan eve gelince öyle çok acıkmıştı ki gelir gelmez ellerini bile yıkamadan hemen sofraya oturdu. Ancak annesi ellerini yıkaması konusunda onu uyardı: Ellerimizde sen görmesen bile pek çok mikrop bulunur. Onlardan kurtulmanın en iyi yolu su ve sabunla ellerimizi iyice yıkamaktır. Ama Emre çoktan yemeğini yarılamıştı bile. Yemekten sonra, anne ve babasına iyi geceler dileyerek, odasına geçti. Yatağına uzandı ve annesinin yemek masasında bahsettiği mikropların neye benzediklerini düşünürken uykuya dalmış.
Emre rüyasında ne bitki ne de hayvana benzeyen garip bir yaratık görür. Bu yaratığın adı “mikrop” tur. Yaratığı karşısında görünce çok korkmuş. O sırada çok derinden bir ses duyar; Emre, Emre, uyan oğlum, haydi kahvaltı hazır… Bir oh çekerek uyanır Emre. Hemen akşamdan yıkamayı ihmal ettiği ellerini sabunla iyice ovalayarak yıkar, bir yandan da mikropların sabun köpüklerine karışıp ellerinden akıp gittiğini düşünür. Ellerinde ki mikroplar gitmiştir ama ellerini ne kadar yıkasa da çoktan mikroplar onu hasta etmiştir.
1. Emre’nin okuldan gelince ne yapması gerekirdi?
1) Dersin hedef ve davranışlarına uygun bir konu seçilir.
2) Bilinçli ve etkili çalışmalarını sağlamak için yönteme ısındırma etkinlikleri eklenebilir.
3) Örnek olay ya anlatılır. Ya da rol alan öğrencilerin rolleri açık bir şekilde hazırlanır.
4) Konu ile ilgili tartışmalarını sağlayacak ipuçları ve sorular hazırlanır.
5) Örnek olay ve konular hakkında öğrencilerin görüşlerine yer verilir.
6) Son olarak öğrencilerle birlikte bir sonuca ulaşılarak örnek olay analiz edilmiş olur.
ÖRNEK: Emre, okuldan eve gelince öyle çok acıkmıştı ki gelir gelmez ellerini bile yıkamadan hemen sofraya oturdu. Ancak annesi ellerini yıkaması konusunda onu uyardı: Ellerimizde sen görmesen bile pek çok mikrop bulunur. Onlardan kurtulmanın en iyi yolu su ve sabunla ellerimizi iyice yıkamaktır. Ama Emre çoktan yemeğini yarılamıştı bile. Yemekten sonra, anne ve babasına iyi geceler dileyerek, odasına geçti. Yatağına uzandı ve annesinin yemek masasında bahsettiği mikropların neye benzediklerini düşünürken uykuya dalmış.
Emre rüyasında ne bitki ne de hayvana benzeyen garip bir yaratık görür. Bu yaratığın adı “mikrop” tur. Yaratığı karşısında görünce çok korkmuş. O sırada çok derinden bir ses duyar; Emre, Emre, uyan oğlum, haydi kahvaltı hazır… Bir oh çekerek uyanır Emre. Hemen akşamdan yıkamayı ihmal ettiği ellerini sabunla iyice ovalayarak yıkar, bir yandan da mikropların sabun köpüklerine karışıp ellerinden akıp gittiğini düşünür. Ellerinde ki mikroplar gitmiştir ama ellerini ne kadar yıkasa da çoktan mikroplar onu hasta etmiştir.
1. Emre’nin okuldan gelince ne yapması gerekirdi?
2.Annesi Emre’yi ne için uyardı?
3.Emre yemekten sonra ellerini yıkamalı
mıydı?
4.Emre’nin hastalanmasına neler neden
oldu? 5. Mikroplardan korunmak için neler yapabilirdi?
6.Hastalanmamıza neden olan mikroplar
hangi ortamlarda çoğalır?
7.Sizce Emre yatmadan önce başka neler
yapabilirdi?