BİREYSEL ÇALIŞMA YÖNTEMİ
Öğrencinin bir konuyu veya bir problemi kendi başına
öğrenme yoludur. Araştırma yoluyla öğretme yaklaşımının ve uygulama, analiz,
sentez düzeyindeki davranışların kazandırılmasında kullanılır. Öğrenci aktif
olup, yaparak-yaşayarak öğrenme söz konusudur. Öğrenci, öğrenme durumunu
ilgisi, ihtiyacı ve seviyesine göre kendisi ayarlayabilir.
İlkokullarda kendi kendine çalışmaya alışmak, bütün
öğrenciler için, bilhassa birleştirilmiş sınıf öğrencileri için gereklidir.
Ferdî çalışmalarla beceriler geliştirilmeye çalışılır. Öğrencilerin kendi
kendilerine çalışmalarında göz önünde bulundurulacak hususlar aşağıda
gösterilmiştir:
1. Çocuklar kendi kendilerine çalışabilme alışkanlıkları kazanmalı ve geliştirmelidirler. Öğretmenle yapılan çalışmalar kendi kendine çalışmaların bir başlangıcıdır. Kontrollü çalışmada kazanılan alışkanlık ve çalışma teknikleri kendi kendine çalışmalarda kullanılır. Kitaplarda ve çevrede bilginin yerini tespit etmek, bulunan bilgileri yazmak, sanat ve iş araçlarının kullanılmasını öğrenmek, ilgi kümelerinin, seviye gruplarının ve birleştirilmiş sınıflarda öğretmensiz geçen saatlerde çalışma şekilleri gibi kendi kendine çalışma etkinlikleriyle ilgili yollar ve gerekli alışkanlıklar kazandırılmalıdır.
2. Kendi
kendine çalışmalar, çocuklar için önemli ve okul çalışmalarının bölünmez bir
parçası olmalıdır. Kendi kendine etkinlikler çocukların eğitim amaçlarını
gerçekleştirecek nitelikte olmalı, yapılacak işler çocuklar tarafından
benimsenmeli ve onların işbirliği ile planlanmalıdır. Kendi kendine çalışma
saatlerinde çocuklara becerilerini geliştirme, ders kitaplarını ve daha başka
bilgi kaynaklarını inceleme, çeşitli araçları kullanma fırsatları verilmelidir.
Bu çalışmalar çocukların kavrayış ve takdir duygusunu geliştirmeli ve bütün
ders alanlarında gerekli becerileri kazandırmalıdır.
3. Alıştırma
kitapları ve daha başka basılı kaynaklar, çocukları kendi kendilerine çalışmaya
yöneltmede yararlı olabilir. Çocukların seviyelerine uygun bu kitaplar
dersliğin kitaplığında bulundurulmaya çalışılmalıdır.
4. Bir
okul aile birliği toplantısı, bir müsamere, sergi, okul gazetesi çıkarma,
çeşitli bayramlar, özel günler ve haftalar bütün çocukların katılacağı
çalışmalara yol açar ve kendi kendilerine çalışmalar için ayrılan zamanın
yararlı şekilde geçmesini sağlar.
5. Kendi kendine çalışma saatleri için uygun olacak etkinlikler çocukların ilgi ve ihtiyaçlarına, ele alınan üniteye göre ayarlanmalıdır(İlkokul Programı 1995 s.41-45).
5. Kendi kendine çalışma saatleri için uygun olacak etkinlikler çocukların ilgi ve ihtiyaçlarına, ele alınan üniteye göre ayarlanmalıdır(İlkokul Programı 1995 s.41-45).
Bireysel çalışma yönteminde plan, amaç
ve zaman çok önemlidir. Plansız ve amaçsız faaliyetler boşa zaman kabıdır.
Bireysel öğretimde kullanılan tekniklerin başında Programlı Öğretim
gelmektedir. Bilgisayar Destekli Öğretim ve Bireyselleştirilmiş Öğretim de
bireysel öğretim teknikleridir.
PROGRAMLI
ÖĞRETİM
Programlı Öğretim: Temelinde öğretimin
bireyselleştirilmesi vardır. Skinner Programlı öğretimin kurucusudur. Programlı
öğretim Skinner' in pekiştirme ile ilgili ilkelerinden hareketle ortaya çıkmış
bireysel öğretim tekniğidir. Skinner yaptığı öğrenme deneylerinde ödülü
"pekiştirici" olarak kullanmıştır. Skinner' e göre öğretim tesadüfi
olmamalıdır.
Skinner' in pekiştirme ilkeleri şunlardır:
Skinner' in pekiştirme ilkeleri şunlardır:
A) Küçük Adımlar İlkesi: Bilgi üniteleri, adım adım öğrenciyi ilerlemeye
yöneltecek bir şekilde düzenlenmelidir. Bu adımlar bir ünitenin öğrenilecek en
küçük birimini oluşturmalıdır.
b) Etkin Katılım İlkesi: Her bilgi ünitesi bir ilerleme aşaması
oluşturmaktadır. Bu aşamada bir alıştırma veya bir soru bulunmaktadır. Soru,
verilen bilginin kazanılıp, kazanılmadığını yoklamadan başka bilgiyi edinmede
ve özümlemede de bir araç olmaktadır. Böylece soru bir işlemi, bir eylemi
başlatmakta yani öğrenme olayını sağlamaktadır. Öğrenme işi öğrencinin kendisi
tarafından yapılmaktadır. Böylece öğrencinin etkin katılımı sağlanmaktadır.
C) Başarı İlkesi: Öğrenciler hep başarmak zorundadır. Sorular da
öğrencilerin başarabileceği güçlük düzeyinde olmalıdır. Güçlüğü aşmak bir
sonraki öğrenmeler için gerekli olan güdüyü oluşturmaktır.
D) Anında Düzeltme İlkesi: Öğrenci soruyu cevapladıktan sonra doğru cevapla
karşılaştırmakta böylece kendi kendini kontrol etmekte ve düzeltme de hemen
yapılmış olmaktadır. Anında kontrol pekiştirmenin temel öğesidir.
E) Dereceli İlerleme İlkesi: İlerleme, aşamalı ve mantıklı olmalıdır.
Yapılacak işlemlerin düzeyi basitten karmaşığa, bilinenden bilinmeyene,
kolaydan zora doğru olmalıdır.
F) Bireysel Hız İlkesi: Öğrenci, zamanı kendine uygun olarak
ayarlamaktadır. Başarısızlık veya sınıfta kalma söz konusu değildir. Böylece
sınıf ortamında öğrenciler arasında düzey farklılığının yarattığı olumsuzluklar
da ortadan kaldırılmak istenmektedir. Sınıf geçmede belirli süre kuralı da
geçersiz olmaktadır.
Programlı öğretimde; programlı öğretime
göre hazırlanmış kitaplar, programlı öğretim makinaları ve bilgisayarlar
kullanılmaktadır. Ülkemizde uygulanmakta olan Açık öğretim Fakültesi ders
kitapları ve ilkokullarda kullanılan doldurmalı alıştırma kitapları programlı
öğretime uygun yazılmış kitaplara örnek olarak verilebilir. Yine bazı
bilgisayar programları da programlı öğretimde kullanılmaktadır.
BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ
ÖĞRETİM
Bireyselleştirilmiş
Öğretim: Sınıftaki öğrenci sayısı kalabalıklaştıkça her öğrenciye düşen zamanda
azalma olacaktır. Çocuğuna özel ders aldırabilen aileler bunun başarıyı
artırdığını bilirler. Çünkü bir öğretmen sadece bir öğrenci ile ilgilenmekte ve
onun eksiklerini yanlışlarını anında görerek müdahale edebilmektedir. Yine bir
sınıfta bulunan öğrencilerin yaşları, yapıları benzer olsa da bunlar arasında
büyük ferdî farklılıklar bulunmaktadır. Bu durum öğrencilerin tamamının aynı
anda öğrenmesine engel teşkil etmekte; zaman sabitlendiğinde bazı öğrencilerin
hemen öğrendiği, bazılarının daha geç öğrendiği, bazılarının da hiç
öğrenemediği görülmektedir. İşte bu olumsuzlukların giderilebilmesinin ancak
öğretimin bireyselleştirilmesi ile mümkün olacağı bilinmektedir.
Teknikte
öğrenci ve öğretmene farklı roller düşmekte ve öğrenci merkez alınmaktadır.
Öğretmen sınıftaki tüm öğrencilere değil, sadece 3-5 öğrenciye yönelmektedir.
Öğretmen genel anlamda planlama yaparken, öğrenciler kendi öğrenecekleri
konular hakkında kararlar almakta, değerlendirme aşamasında yapacaklarını
belirlemektedirler.